Każdej zimy temat odśnieżania chodników przed posesją powraca niczym bumerang, budząc liczne wątpliwości wśród właścicieli nieruchomości. Nie wszyscy wiedzą, co mówią przepisy oraz kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika przed posesją. Dla właścicieli posesji świadomość obowiązków jest niezwykle istotna, szczególnie gdy zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Wyjaśniamy szczegółowo, jakie obowiązki nakłada prawo, oraz kiedy właściciele mogą być zwolnieni z odpowiedzialności.
Odśnieżanie chodnika przed posesją — co mówią przepisy
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, obowiązek odśnieżania chodnika przed posesją wynika bezpośrednio z Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W myśl tych przepisów to właśnie właściciele nieruchomości mają obowiązek zapewnić przechodniom bezpieczne warunki przemieszczania się po chodniku przylegającym bezpośrednio do ich posesji. Oznacza to, że właściciel musi zadbać nie tylko o usunięcie zalegającego śniegu, ale także lodu, który może być jeszcze bardziej niebezpieczny dla pieszych. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że przyleganie chodnika do posesji oznacza jego bezpośrednie sąsiedztwo bez wydzielonego pasa zieleni, a więc nawet wąski pas trawy między posesją a chodnikiem zwalnia właściciela z tego obowiązku.
Przepisy nakładają obowiązek odśnieżenia powierzchni chodnika na całej jego szerokości. Nie wystarczy więc odśnieżenie wąskiego przejścia. Ponadto właściciele muszą pamiętać o konieczności usunięcia śniegu na bieżąco, a nie jedynie raz na jakiś czas, gdyż zaniedbanie obowiązku może doprowadzić do groźnych wypadków pieszych. Dodatkowo, warto wiedzieć, że odgarnięty śnieg nie może być składowany w miejscach publicznych, na jezdniach ani na przejściach dla pieszych. Przepisy jasno określają, że powinien on być usunięty lub gromadzony w miejscu, które nie utrudnia ruchu pieszym oraz pojazdom.
Kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika przed posesją
Choć prawo nakłada obowiązek na właścicieli, istnieją sytuacje, kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika przed posesją. Warto je znać, aby uniknąć niepotrzebnego wysiłku i ewentualnych nieporozumień z urzędami czy służbami miejskimi. Wyjątki są jasno sprecyzowane w przepisach i dotyczą konkretnych sytuacji.
Do sytuacji, w których właściciele są zwolnieni z obowiązku, należą między innymi:
- Obecność pasa zieleni – jeżeli pomiędzy chodnikiem a granicą posesji znajduje się choćby wąski pas zieleni należący do gminy, właściciel posesji nie musi odśnieżać chodnika.
- Przystanek autobusowy lub tramwajowy – gdy przed posesją znajduje się przystanek komunikacji miejskiej, za odśnieżanie tego fragmentu chodnika odpowiada gmina lub zarząd dróg.
- Parking lub miejsce płatnego postoju – w sytuacji, gdy przed posesją zorganizowano płatne miejsca postojowe, właściciel nieruchomości również nie ma obowiązku odśnieżania, gdyż przejmuje go podmiot zarządzający miejscami parkingowymi.
- Chodniki położone poza granicami nieruchomości – w przypadku, gdy chodnik jest wyraźnie oddzielony od posesji przez drogę publiczną, nawet jeśli właściciel posesji korzysta z niego codziennie, obowiązek odśnieżania spoczywa na zarządcy drogi.
Ważne jest, aby mieć świadomość tych szczególnych przypadków, gdyż błędne zinterpretowanie obowiązków może skutkować nie tylko niepotrzebną pracą, ale również problemami administracyjnymi. W razie wątpliwości właściciel posesji zawsze powinien skontaktować się z miejscowym urzędem lub zarządcą drogi, który precyzyjnie określi, na kim ciąży obowiązek utrzymania chodnika w bezpiecznym stanie.
Kto odpowiada za wypadek na nieodśnieżonym chodniku
Zimowa aura niesie za sobą nie tylko estetyczne pejzaże pokryte śniegiem, lecz także realne ryzyko wypadków związanych z oblodzeniem czy nieodśnieżeniem powierzchni. W sytuacji, gdy dochodzi do zdarzenia na nieodśnieżonym chodniku przed posesją, kluczowe jest określenie osoby lub instytucji ponoszącej odpowiedzialność. Przepisy są w tym zakresie precyzyjne: jeżeli obowiązek odśnieżania chodnika przed posesją spoczywał na właścicielu nieruchomości, a mimo tego obowiązek został zaniedbany, to właśnie właściciel może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za powstałe szkody.
Warto pamiętać, że odpowiedzialność nie ogranicza się wyłącznie do aspektów finansowych, lecz może mieć również wymiar prawny. Osoba, która doznała urazu wskutek poślizgnięcia się na nieodśnieżonym lub oblodzonym chodniku, ma prawo ubiegać się o odszkodowanie, a nawet zadośćuczynienie za poniesione cierpienie. Właściciel posesji może więc odpowiadać zarówno cywilnie, jak i administracyjnie za niedopełnienie obowiązków. W skrajnych przypadkach, gdy uraz jest poważny, a szkoda znaczna, sprawa może trafić nawet do sądu, gdzie konieczne będzie udowodnienie, że zaniedbanie obowiązku odśnieżania chodnika bezpośrednio przyczyniło się do zdarzenia.
Odpowiedzialność za wypadek na chodniku może jednak zostać przeniesiona na gminę lub zarządcę drogi, jeśli zachodzą szczególne okoliczności. Przykładem są wspomniane wcześniej przypadki, kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika przed posesją – na przykład w sytuacji istnienia pasa zieleni oddzielającego posesję od chodnika lub jeśli zarządcą chodnika jest miasto. Wówczas odpowiedzialność za bezpieczeństwo pieszych przejmuje gmina lub podmiot, do którego należy utrzymanie danego fragmentu przestrzeni publicznej.
Jakie kary grożą za zaniedbanie obowiązku odśnieżania chodnika
Nieodśnieżony chodnik przed posesją to nie tylko ryzyko wypadków, ale również realna groźba nałożenia kar finansowych na właścicieli nieruchomości. Przepisy jasno określają, że zaniedbanie obowiązku może skutkować interwencją odpowiednich służb miejskich, które mają prawo nałożyć mandat lub skierować sprawę do sądu.
Wysokość kar za zaniedbanie obowiązku odśnieżania chodnika przed posesją jest uzależniona od kilku czynników. Najczęściej mandat nałożony przez straż miejską lub policję waha się od 100 do nawet 1500 złotych. W sytuacjach powtarzających się zaniedbań, gdy właściciel posesji regularnie ignoruje swoje obowiązki, sprawa może trafić do sądu. Wówczas potencjalna kara finansowa jest zdecydowanie wyższa i może sięgnąć nawet kilku tysięcy złotych. Dodatkowo właściciel może zostać obciążony kosztami sądowymi oraz kosztami ewentualnego leczenia osoby poszkodowanej.
Co więcej, konsekwencją zaniedbań mogą być również koszty związane z odszkodowaniami i roszczeniami osób trzecich, które uległy wypadkom na nieodśnieżonym chodniku. W takich sytuacjach poszkodowani coraz częściej korzystają z pomocy prawników, domagając się od właścicieli posesji rekompensaty finansowej za uszczerbek na zdrowiu, koszty leczenia czy utracone dochody.
W praktyce egzekwowanie obowiązków zimowego utrzymania chodników przed posesjami odbywa się zazwyczaj na podstawie kontroli straży miejskiej, która szczególnie w okresie silnych opadów śniegu zwiększa swoją aktywność. Ważne jest zatem, aby właściciele posesji podchodzili odpowiedzialnie do kwestii odśnieżania i znali zarówno swoje obowiązki, jak i sytuacje, kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika przed posesją, by uniknąć problemów prawnych i finansowych.
[ Podstawa prawna aktualna na dzień publikacji artykułu ]
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2023 r. poz. 1469 z późn. zm.).
