Decyzja o zawarciu związku małżeńskiego to jeden z najważniejszych kroków w życiu. Ślub cywilny to formalność, która pozwala na zawarcie małżeństwa w świetle prawa, niezależnie od wyznania czy tradycji. Jednak proces ten wymaga pewnej wiedzy i odpowiednich przygotowań.
Kto może wziąć ślub cywilny
Aby zawrzeć ślub cywilny, konieczne jest spełnienie kilku podstawowych warunków określonych w polskim prawie. Przede wszystkim obie osoby muszą być pełnoletnie, choć istnieją wyjątki – w szczególnych przypadkach sąd może wyrazić zgodę na małżeństwo osoby, która ukończyła 16 lat. Ważne jest również, aby żadna ze stron nie była już w związku małżeńskim, a także by osoby te nie były ze sobą spokrewnione w linii prostej ani spowinowacone (np. teść i synowa).
Ponadto, osoby przysposobione przez jednego z małżonków również nie mogą wziąć ślubu, chyba że uzyskają zgodę sądu. Zwróćmy uwagę na szczególne sytuacje, jak np. choroba psychiczna czy niedorozwój umysłowy – w takich przypadkach wymagana jest zgoda sądu na zawarcie małżeństwa. Jeśli którakolwiek z tych okoliczności dotyczy pary, warto skonsultować się z kierownikiem USC, który pomoże zrozumieć procedurę w konkretnym przypadku.
Jakie dokumenty przygotować przed wizytą w USC
Przed przystąpieniem do formalności w urzędzie stanu cywilnego warto upewnić się, że mamy wszystkie niezbędne dokumenty. Oto lista, która pomoże w organizacji:
- Dowody osobiste lub paszporty obu osób – do okazania.
- Dowód uiszczenia opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa.
- Jeśli sytuacja tego wymaga – zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa (np. w przypadku osób niepełnoletnich, spowinowaconych lub przysposobionych).
- Dla obywateli Polski, którzy nie mają polskich aktów stanu cywilnego, wymagane będą odpowiedniki zagraniczne aktów urodzenia oraz ewentualnie aktów małżeństwa z odpowiednią adnotacją o ustaniu lub unieważnieniu związku.
Jeśli jedna ze stron jest cudzoziemcem, wymagane jest dodatkowo przedłożenie dokumentu potwierdzającego możliwość zawarcia małżeństwa według prawa obowiązującego w kraju pochodzenia tej osoby. Dokumenty sporządzone w języku obcym muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula.
Pamiętajmy, że staranność w przygotowaniu dokumentów to klucz do sprawnego przeprowadzenia procedury rejestracji ślubu. W razie wątpliwości zawsze warto zasięgnąć porady kierownika USC.
Jak przebiega proces rejestracji ślubu cywilnego
Gdy wszystkie dokumenty są przygotowane, kolejnym krokiem jest wizyta w wybranym urzędzie stanu cywilnego (USC). Proces rejestracji ślubu cywilnego rozpoczyna się od złożenia tzw. zapewnienia o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa. Urzędnik przygotowuje dokument, który każda ze stron musi podpisać, potwierdzając, że nie wie o istnieniu żadnych okoliczności wykluczających małżeństwo (np. wcześniejszy związek małżeński, pokrewieństwo).
Podczas tej wizyty ustalany jest również termin ślubu. Zgodnie z prawem, małżeństwo może zostać zawarte nie wcześniej niż po upływie miesiąca od daty złożenia zapewnienia. Jeśli jednak występują ważne powody (np. ciąża, sytuacje zdrowotne), kierownik USC może skrócić ten okres na pisemny wniosek.
Para musi także zdecydować, gdzie ceremonia ma się odbyć. Możliwości są dwie: w budynku USC lub w wybranym przez narzeczonych miejscu poza urzędem. Jeśli decydują się na drugą opcję, muszą złożyć specjalny wniosek oraz uiścić dodatkową opłatę w wysokości 1000 zł. Ważne jest, aby wybrane miejsce spełniało wymagania dotyczące uroczystej formy i bezpieczeństwa uczestników.
Ostatnim krokiem jest sam dzień ślubu, podczas którego obie strony w obecności dwóch świadków składają oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński. Ceremonia jest publiczna i odbywa się zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Ważne informacje o wyborze nazwiska po ślubie
Zaraz po zawarciu małżeństwa narzeczeni składają oświadczenia dotyczące nazwisk, jakie będą nosić po ślubie. Mają kilka opcji do wyboru:
- Oboje mogą zachować swoje dotychczasowe nazwiska.
- Jedna ze stron może przyjąć nazwisko współmałżonka jako wspólne.
- Możliwe jest również utworzenie nazwiska dwuczłonowego, składającego się z nazwiska panieńskiego jednej strony i nazwiska drugiej strony.
Jeśli para nie złoży oświadczenia w sprawie nazwiska, oboje automatycznie zachowają swoje dotychczasowe nazwiska.
Co ważne, narzeczeni muszą także zdecydować o nazwisku przyszłych dzieci. Mogą wybrać jedno z nazwisk albo również stworzyć nazwisko dwuczłonowe. Jeśli nie dojdą do porozumienia, dziecko otrzyma nazwisko składające się z nazwiska matki i nazwiska ojca.
Te decyzje, choć formalne, są bardzo istotne. Warto dokładnie je przemyśleć, ponieważ po sporządzeniu aktu małżeństwa zmiana nazwiska będzie wymagała dodatkowych formalności. Dla pewności, jakie konsekwencje wiążą się z każdym wyborem, można porozmawiać z kierownikiem USC podczas wizyty.
Podsumowując, proces rejestracji ślubu cywilnego jest klarowny, ale wymaga odpowiedniego przygotowania. Świadomość formalności oraz konieczność podjęcia decyzji w kwestii nazwiska to klucz do pomyślnego zawarcia związku małżeńskiego.
[ Podstawa prawna aktualna na dzień publikacji artykułu ]
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.).
